Duurzame energie uit de Zenne dankzij twee warmtepompen
In 2025 installeert de RSZ, in samenwerking met Veolia, twee warmtepompen op de Zenne. Met de energie die aan het Zennewater wordt onttrokken, wordt het RSZ-gebouw van warmte voorzien. Die technisch innovatieve ontwikkeling betekent een forse besparing in de CO2-uitstoot en in energiekosten.
De Zenne in de kelder
Het traject van de Zenne verloopt vrijwel volledig ondergronds door Brussel. In zijn overkapte vorm stroomt de Zenne ook onder het gebouw van de RSZ, dat over het Zuidstation uitkijkt. Door een samenwerkingsakkoord met de NMBS kunnen de pompen in een technisch lokaal naast de Zenne worden geplaatst. De RSZ heeft de Zenne bijna letterlijk in zijn kelder liggen.
Water als energiebron
De overwelfde Zenne schept anno 2025 nieuwe kansen om technisch te innoveren. Met een warmtepomp is het namelijk mogelijk om energie aan het Zennewater te onttrekken en die te gebruiken om gebouwen te verwarmen.
Hoe gaat dat praktisch in zijn werk? In de kelder van de RSZ worden twee water-water-warmtepompen van elk 700 kW warmtevermogen geïnstalleerd, die energie aan het Zennewater onttrekken.
Bij de RSZ zijn we gewend om te werken met nieuwe technologieën, maar het gaat dan over informatietechnologie, over digitalisering, zelfs over artificiële intelligentie. Maar wat we hier gaan doen in de toekomst is toch ook wel heel bijzonder.
We hebben de ambitie om ons RSZ-gebouw te gaan verwarmen met het water van de Zenne.
En die Zenne, die stroomt hier, vele meters diep onder de grond, onder onze voeten.
En op die Zenne gaan we nu twee water-water warmtepompen monteren en daar gaan we dadelijk naartoe.
Hier zijn ze dan: onze twee water-water-warmtepompen. Deze installaties zijn 4 keer efficiënter dan de klassieke gasketels. Dankzij deze installatie zullen we onze gasrekening zien verdwijnen: een besparing van € 150.000 per jaar. Onze CO₂ -uitstoot zal met 361 ton per jaar verminderen. Dat stemt overeen met de uitstoot van 120 huishoudens in België.
Het is een zeer mooie realisatie die ons inleidt en binnenbrengt in het tijdperk van het fossielvrij verwarmen van ons gebouw.
Gas zo goed als overbodig
Met de warmtepompen kan de RSZ zijn warmtebehoeften in principe helemaal afdekken met de pompen. Alleen als het extreem koud wordt in Brussel en de buitentemperatuur daalt onder -7 °C, moeten de gasketels bijspringen. De installatie van warmtepompen is dus uitstekend nieuws voor de CO2-uitstoot van de RSZ, die met niet minder dan 361 ton per jaar daalt.
Het project drukt vanzelfsprekend ook de energiefactuur. Bij de huidige energietarieven komt dat neer op een jaarlijkse winst van bijna 150.000 euro. Maar dat is een vrij conservatieve schatting. Alles wijst erop dat fossiele brandstoffen in de toekomst alleen maar duurder zullen worden, waardoor we de investering in realiteit waarschijnlijk sneller zullen terugverdienen dan we nu denken.
Zuurstof voor de Zenne
Door dit proces wordt geen extra warmte aan de Zenne toegevoegd. Dat is een belangrijk punt, omdat het behoud van koud water in de Zenne essentieel is voor het waterleven.
Het water dat we aan de Zenne teruggeven, is 0,1 graad kouder dan het rivierwater. Zo maken we het een klein beetje frisser, terwijl er toch genoeg warmte bewaard blijft voor eventuele andere bedrijven die warmterecuperatie willen toepassen.