“Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien, in gevaar te brengen.”
Dit inzicht zou zonder gevolg blijven als iedere burger, onderneming, stad, regio en staat er niet verantwoordelijk mee zou omspringen. De RSZ neemt aan deze beweging deel met concrete acties op zijn niveau, en door dialoog en interactie met de betrokken partijen: zijn medewerkers, leveranciers, aangrenzende ondernemingen en de andere openbare instellingen van sociale zekerheid.
Milieubeheersysteem ISO 14001
In onze ogen is het van essentieel belang om op een verantwoorde manier om te gaan met natuurlijke grondstoffen en ze niet te misbruiken. In de loop der jaren ondernamen we al een aantal belangrijke acties. Zo was er de strategische keuze om de nieuwe zetel naast het Zuidstation te vestigen, en om aan afvalsortering te doen. Maar de RSZ wil verder gaan. Wij hebben ons voorgenomen om de ISO-certificatie 14001:2015 te behalen en te behouden. Dit als teken van onze performantie, geloofwaardigheid en transparantie. Deze uitdaging werd aangegaan in moeilijke omstandigheden, tijdens een gezondheidscrisis waarin telewerk de norm was.
Deze certificatie is gebaseerd op de internationale ISO14001-norm. Die slaat op het milieuzorgsysteem (MZS) van een organisatie. Een MZS maakt het voor een organisatie mogelijk om op een consequente manier geleidelijk aan haar impact op het milieu te beheren.
De ISO14001-norm, die sinds de invoering in 1996 voortdurend evolueert, onderging in 2015 een belangrijke omvorming naar een ISO14001-norm versie 2015. In 2017 werd deze nieuwe versie in de EMAS-registratie (Eco-Management en Audit Schema) geïntegreerd.
Lees meer over ISO 14001-norm op de pagina Leefmilieu van de website belgium.be .
Eind 2015 had de RSZ al de ISO14001-certificering versie 2004 behaald. Dankzij een proactieve benadering was de RSZ de eerste federale instelling die de ISO14001-certificering versie 2015 behaalde. Eind 2018 behaalde de RSZ opnieuw de ISO14001-certificering versie 2015 voor een periode van 3 jaar, ondanks de renovatiewerken en fusies. In december 2021 en 2024 konden we de certificering vernieuwen voor een periode van drie jaar, na een externe audit door Vinçotte.
Op strategisch niveau heeft het Directiecomité zijn wil om met de andere Openbare Instellingen van Sociale Zekerheid en stakeholders samen te werken, rechtstreeks in het milieubeleid van de RSZ geïntegreerd.
Er is ook een regelmatige dialoog met de vakbonden: systematisch voegen we een punt over het milieu toe aan de agenda van het Basisoverlegcomité (BOC).
Op operationeel niveau nemen we milieuclausules in de overheidsopdrachten op, zodat de milieu-impact over de ganse levenscyclus van een product of dienst in rekening kan worden gebracht. Zo kunnen we ook milieucontroleaudits uitvoeren.
Belangrijkste acties en resultaten
Mobiliteit
Onze hoofdzetel bevindt zich boven het Brusselse Zuidstation. Op niet meer dan vijf minuten stap je van het perron naar het verste bureau op de 6de verdieping. De medewerkers worden aangemoedigd om de fiets te gebruiken om naar het werk te komen en zich met de fiets te verplaatsen: er zijn dienstfietsen voorzien, net als een fietsvergoeding, een bewaakte garage en douches.
Elk jaar organiseert de RSZ tijdens de mobiliteitsweek sensibiliseringsacties. Fietsreparatieworkshop, uitlenen van elektrische fietsen, workshop over de verkeersregels voor fietsers, enz. Dat gebeurt vaak in samenwerking met Brussel Mobiliteit, Brussel Milieu of vzw's uit de regio Brussel.
In 2021 kwamen 86,5 % van onze werknemers met het openbaar vervoer naar het werk. Eind 2024 werd een bedrijfsverplaatsingsplan opgesteld om de statistieken voor het boekjaar 2024 te actualiseren.
Het BWLKE of Brussels Wetboek voor Lucht, Klimaat en Energiebeheersing is de leidraad voor het verbeteren van de luchtkwaliteit in Brussel. Het is de bedoeling om het aantal beschikbare parkeerplaatsen voor werknemers te verminderen om zo het aantal auto's in de stad te verkleinen.
Bij de uitbreiding van onze fietsenparking, die momenteel wordt uitgevoerd, vervangen we parkeerplaatsen voor auto's door parkeerplaatsen voor fietsen. We verdrievoudigen de capaciteit, met meer plaatsen voor elektrische fietsen en bakfietsen. Zo stimuleren we de micromobiliteit.
Sensibilisering en betrokkenheid van het personeel
Elk jaar verwelkomt de RSZ nieuwe medewerkers. Het is een uitdaging om deze nieuwkomers te integreren en best practices uit te wisselen. Geleidelijk aan worden alle nieuwe werknemers van de RSZ uitgenodigd om een informatiesessie over duurzame ontwikkeling te volgen.
Naargelang hun functie hebben alle medewerkers een milieu-identiteitskaart met daarop de gevraagde best practices.
Een speciale milieu-identiteitskaart voor de leden van het Directiecomité is een bewijs van hun engagement om het goede voorbeeld te geven.
Elk jaar worden activiteiten georganiseerd om de medewerkers over een bepaalde thematiek te sensibiliseren: de week van de mobiliteit, de Europese week van de afvalvermindering, de bioweek zijn terugkerende acties waarbij we aan de hand van activiteiten een bepaalde thematiek bespreken en feedback van de medewerkers van de RSZ verzamelen.
Een nieuw afvalsorteringssysteem
We vragen aan alle medewerkers om afval te sorteren en te recycleren. Sinds de renovatie van het Hortagebouw wordt het afval beter gesorteerd en hebben we op de verschillende verdiepingen geleidelijk aan speciale plekken voor de sortering voorzien. De klassieke PMD (plasticflessen, metaalverpakkingen en drankkartons) wordt voortaan in drie categorieën onderverdeeld, volgens het type behandeling:
- propere plasticverpakkingen (flessen, bekertjes, folies enz.),
- metaal (blikjes), en
- drankkartons.
Er zijn drie voordelen:
- een milieuvoordeel: er kan meer afval (met name plasticfolies, yoghurtpotjes, tissues) gerecycleerd worden, dus minder restafval wordt verbrand;
- een sociaal voordeel: de taken van het personeel dat instaat voor de schoonmaak en de sortering worden eenvoudiger; en
- een economisch voordeel: het nieuwe systeem is iets goedkoper.
Daarnaast hebben we het mogelijk gemaakt om op de sorteereilanden van de verschillende verdiepingen organisch afval in te zamelen zoals aanbevolen door Brudalex (Bruxelles/Brussel-Déchets-Afvalstoffen-LEX) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie
Het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE) is sinds juli 2019 van kracht bij de RSZ.
Het gaat om wetgeving om het energieverbruik van grote Brusselse gebouwen te verminderen. In Brussel blijven de gebouwen de grootste uitstoters van broeikasgassen, in het bijzonder door het gebruik van verwarming. In deze context zal de RSZ zijn energieverbruik doen dalen, met een becijferde doelstelling vanaf 2026, en op die manier zijn uitstoot van broeikasgassen verminderen.
Om dit doel te bereiken vervangen we halogeenlampen door ledlampen. De installatie van warmtepompen zal ons gasverbruik aanzienlijk verminderen en ons een voorsprong geven voor de volgende PLAGE-cyclus